Zikakoorts

Zikakoorts is een ziekte die veroorzaakt wordt door het zikavirus. Het virus is oorspronkelijk afkomstig uit Afrika, en heeft zich daarna verspreid naar Zuidoost Azië en een aantal eilanden in de Stille Oceaan. In mei 2015 begon een grote uitbraak in Brazilië en het zikavirus heeft zich ondertussen verspreid over een groot deel van het Amerikaanse continent. Nu de tijgermug gevestigd is in het zuiden van Europa, komen ook daar kleine uitbraken van zikakoorts voor (bv. in Frankrijk). In België worden enkel geïmporteerde gevallen gediagnosticeerd in reizigers terugkerend uit landen waar het virus circuleert. Het zikavirus wordt overgedragen door de tijgermug (Aedes albopictus) en door de gelekoortsmug (Aedes aegypti). 

Behalve door een steek van een mug, is besmetting ook mogelijk van moeder op kind tijdens de zwangerschap, via bloedtransfusie en via seksueel contact (het virus werd teruggevonden in sperma).

Wat zijn de ziekteverschijnselen en complicaties ?

Ongeveer één op vier tot vijf mensen die geïnfecteerd worden met het zikavirus ontwikkelen klachten, meestal na een incubatietijd van 3 tot 12 dagen. De klachten zijn over het algemeen niet ernstig en bestaan uit (matige) koorts, hoofdpijn, een branderig of verdoofd gevoel in handen of voeten, spier- en gewrichtspijn, huiduitslag en oogaandoeningen. Soms zijn er ook maagdarmklachten. Meestal verdwijnen de klachten na enkele dagen tot een week. 

Bij mensen met een chronische ziekte of een verminderde afweer kunnen de klachten ernstiger zijn. Een infectie tijdens de zwangerschap kan leiden tot aangeboren afwijkingen bij de baby (in het bijzonder microcefalie, een abnormaal kleine schedel) of tot een miskraam. Een andere mogelijke complicatie van zikakoorts is het Guillain-Barré syndroom (spierzwakte).

Hoe wordt de diagnose van zikakoorts gesteld?

Als de arts een vermoeden van zikakoorts heeft, kan de diagnose met een bloedname gesteld worden. Afhankelijk van de fase van de ziekte kunnen verschillende testen gebruikt worden, zoals een PCR-test en serologie. Het Nationaal Referentiecentrum voor zikakoorts in België is het Instituut voor Tropische Geneeskunde.

Hoe wordt de ziekte behandeld en voorkomen?

Er is geen specifieke behandeling voor zikakoorts, de milde klachten worden symptomatisch met pijnstillers behandeld. Gezien de mogelijke complicaties, contacteert een zwangere vrouw die vermoedt dat ze zikakoorts heeft opgelopen, best een arts. 

Er bestaat geen vaccin tegen het zikavirus. Preventie gebeurt door het voorkomen van muggenbeten en door het gebruik van een condoom bij seksueel contact. Gebruik van een condoom door reizigers die terugkomen uit een gebied waar zikakoorts voorkomt, is extra belangrijk indien de sekspartner zwanger is en dit tot het einde van de zwangerschap.