Patiëntenrechten: hoe dient u een klacht in?
Kent u uw zeven fundamentele rechten als patiënt? Kwaliteitsvolle zorgverlening krijgen, vrij uw arts kiezen, geïnformeerd worden over uw gezondheidstoestand, voorafgaandelijk geïnformeerd en vrij toestemmen in een zorgverstrekking, een zorgvuldig bijgehouden patiëntendossier hebben, verzekerd zijn van de bescherming van uw persoonlijke levenssfeer en een klacht kunnen neerleggen bij een ombudsdienst. Denk u dat één van uw patiëntenrechten niet is gerespecteerd? Lees hieronder voor de te volgen procedure, afhankelijk van het type klacht en de zorginstelling.
Welke rechten en plichten heb ik als patiënt?
Zaken met betrekking tot patiëntenrechten blijven onder de federale residuaire bevoegdheden op het gebied van gezondheid vallen.
Een federale wet van 22 augustus 2002 beschrijft in dit verband expliciet de legitieme verwachtingen van patiënten ten aanzien van gezondheidszorgprofessionals.
Het doel is ook om de kwaliteit van de gezondheidszorg te verbeteren door te bevorderen dat patiënten de behandelingen en doelstellingen beter begrijpen, wat kan bijdragen aan hun herstel.
Die wet beschrijft deze zeven fundamentele patiëntenrechten:
- het recht op kwaliteitsvolle zorgverlening;
- het recht op vrije keuze van de gezondheidszorgprofessional;
- het recht om geïnformeerd te worden over uw gezondheidstoestand;
- het recht om voorafgaandelijk geïnformeerd en vrij toe te stemmen in iedere medische behandeling;
- het recht op een zorgvuldig bijgehouden patiëntendossier, met recht op inzage in het dossier en een kopie ervan;
- het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer in verband met medische gegevens;
- het recht om een klacht neer te leggen bij een ombudsdienst.
Al die wettelijk vastgelegde patiëntenrechten zijn bedoeld om een constructieve dialoog tussen patiënten en gezondheidszorgprofessionals te bevorderen. Doeltreffende communicatie tussen de twee partijen kan zorgen voor een samenwerking waar beiden baat bij hebben en misverstanden voorkomen die tot klachten kunnen leiden.
De rol van de ombudsdienst is bepaald door de wet betreffende de rechten van de patiënt en beoogt het faciliteren van de dialoog tussen patiënten en gezondheidszorgprofessionals om geschillen en problemen op te lossen die kunnen ontstaan in de relatie tussen zorgverlener en patiënt.
In Brussel worden de instellingen erkend door Vivalis, de administratie van de GGC, of door Iriscare, een instelling van openbaar nut (ION) van de GGC. Afhankelijk van de instelling zal uw klacht in alle discretie worden behandeld door de bevoegde dienst van Vivalis of Iriscare.
Vivalis is voornamelijk bevoegd voor:
Gezondheidsinstellingen en gezondheidsbeleid
- Ziekenhuizen (normen en erkenning)
- Geestelijke gezondheidszorg
- Initiatieven voor beschut wonen
- Psychiatrische verzorgingstehuizen (programmatie, normen, erkenning en controle)
- Diensten voor geestelijke gezondheidszorg (normen, erkenning en controle)
Welzijns- en gezondheidsdiensten van de eerste lijn
Geïntegreerde diensten voor thuiszorg (normen)
- Palliatieve zorg en multidisciplinaire palliatieve zorgteams
Wat is de procedure als u een klacht hebt over een gezondheidszorgprofessional in een ziekenhuis?
Als u denkt dat een gezondheidszorgprofessional in een ziekenhuis één van uw rechten niet respecteert, moet u contact opnemen met de onafhankelijke bemiddelingsdienst van het ziekenhuis.
Als er ondanks die mogelijkheid niet naar u is geluisterd of als u het probleem niet rechtstreeks aan een interne persoon durft of kan voorleggen, kan u uw klacht ook aan Vivalis richten. We zullen erop toezien dat die zo snel mogelijk wordt behandeld.
Wat is de procedure als u een klacht hebt over een gezondheidszorgprofessional buiten een ziekenhuis?
Als de gezondheidszorgprofessional buiten het ziekenhuis werkt, kan u zich wenden tot de federale ombudsdienst 'Rechten van de patiënt'.
U kan ook contact opnemen met de Orde der artsen Vlaams-Brabant en Brussel.
Wat is de procedure bij problemen in verband met facturen?
Als u een probleem hebt met de facturen van een instelling, ziekenhuis of gezondheidszorgprofessional, raden we u aan contact op te nemen met uw ziekenfonds of de sociale dienst van het ziekenhuis.
Wat is de procedure als u het slachtoffer bent van een medische fout?
Vivalis doet geen uitspraak over medische fouten. Neem in dit geval contact op met de Orde der artsen Vlaams-Brabant en Brussel.
Wat is de procedure als u een klacht hebt over hygiëne of een gebrek aan personeel in een ziekenhuis, PVT (psychiatrisch verzorgingstehuis) of IBW (initiatief voor beschut wonen) in Brussel?
Vivalis is bevoegd voor erkenningsnormen voor ziekenhuizen, psychiatrische verzorgingstehuizen (PVT's) en initiatieven voor beschut wonen (IBW's). Als u te maken krijgt met hygiëneproblemen of een gebrek aan personeel in die instellingen, kan u ons een klacht sturen.
Een inspecteur zal zo snel mogelijk de gegrondheid van de klacht bij de betrokken instelling controleren. De inspecteur neemt alle nodige voorzorgen om de anonimiteit en vertrouwelijkheid van de klacht te waarborgen.
Afhankelijk van de controle zal Vivalis snel stappen ondernemen om een passende oplossing te vinden.
Wat is de procedure als u een klacht hebt over Brusselse instellingen voor ouderen (rusthuizen, serviceresidenties, centra voor dagverzorging, enz.)?
Hebt u een klacht over een instelling voor ouderen die door Iriscare is erkend en/of een overeenkomst heeft met Iriscare, dan moet u contact opnemen met de dienst Geschillen en Bemiddeling van Iriscare.
Welke procedure moet u volgen als u een klacht hebt over Brusselse instellingen voor personen met een handicap (dagcentra, verblijfscentra, enz.)?
Als u een klacht hebt over een instelling voor personen met een handicap die door Iriscare is erkend en/of een overeenkomst heeft met Iriscare, dan moet u contact opnemen met de dienst Geschillen en Bemiddeling van Iriscare.
Wat is de procedure als u een klacht hebt over een psychiatrische instelling in Brussel?
Als u een klacht hebt over een psychiatrische instelling in Brussel die door de GGC is erkend en/of een overeenkomst heeft met de GGC, dan moet u contact opnemen met de ombudsdienst van het Brussels Platform Geestelijke Gezondheid.
Als u ondanks deze procedure niet het gewenste antwoord hebt gekregen, kunt u uw klacht indienen bij Vivalis. We zullen erop toezien dat die zo snel mogelijk wordt behandeld.