GI-2016 Infectieziekten

In dit dossier worden de meest belangrijke infectieziekten besproken in het Brussels Gewest: HIV en andere SOAs, hepatitis, tuberculose, invasieve meningokokkeninfectie, de ziekte van Lyme, infectieziekten die voorkomen kunnen worden door vaccinatie. De werking en de missie van de gezondheidsinspectie in het Brussels Gewest worden eveneens besproken. Dit dossier werd opgesteld in nauwe samenwerking tussen het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid (WIV-ISP)  en het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn.

Jaarlijks overlijden er ongeveer 650 personen aan een infectie in het Brussels Gewest voor de periode 2009 en 2013. De meest voorkomende doodsoorzaken zijn de pneumopathieën en de sepsis.

In de periode 2010-2014 werden gemiddeld 21,3 nieuwe infecties met HIV per jaar gediagnosticeerd in het Brussels Gewest. De HIV-epidemie treft vooral twee bevolkingsgroepen, namelijk mannen die seks hebben met mannen, hoofdzakelijk Belgen en Europeanen, en personen uit Sub-Saharisch Afrika, die door het virus besmet geraakt zijn via heteroseksuele betrekkingen. Sinds de invoering van de antiretrovirale therapieën in 1996 is de levensverwachting van patiënten met een HIV-besmetting toegenomen. Zowel het aantal nieuwe AIDS-gevallen als het aantal sterfgevallen door AIDS zijn afgenomen. De belangrijkste andere seksueel overdraagbare aandoeningen, namelijk infecties met Chlamydia, gonorroe en syfilis, nemen toe in het Brussels Gewest, net zoals in gans België.

Virale hepatitis is een ontsteking van de lever, veroorzaakt door één van de vijf soorten virussen (A, B, C, D en E). Acute hepatitis A, B en C moeten verplicht worden gemeld in het Brussels Gewest om de besmetting te voorkomen van mensen uit de naaste omgeving van patiënten. Hepatitis A, B en C verschillen op het vlak van de overdrachtswijze van het virus, de evolutie van de ziekte, de behandeling en de preventie. In de periode 1999-2013 werden 93 overlijdens geregistreerd met een virale hepatitis als onderliggende doodsoorzaak, wat minder dan 20 overlijdens per jaar betekent. Hepatitis B en C worden vaker gemeld in het Brussels Gewest dan in de andere delen van het land, voor de periode 2010-2014.

Hoewel de incidentie van tuberculose afneemt in het Brusselse Gewest, blijft deze ziekte een zorgwekkend probleem voor bepaalde bevolkingsgroepen die meer aan het risico zijn bloodgesteld zoals daklozen, armen en migranten uit landen met een hoge prevalentie. Het zijn net deze groepen die sterk vertegenwoordigd zijn in het Gewest. In 2014 werden er in totaal 290 tuberculosepatiënten aangegeven in het Brussels Gewest, ofwel 24,9 patiënten per 100 000 inwoners. Het merendeel zijn mannen.

Invasieve meningokokkeninfecties komen minder in het Brussels Gewest, net als in de rest van het land, dankzij de systematische vaccinatie. Wel wordt er een toename van het aantal gemelde gevallen van de ziekte van Lyme vastgesteld in het Brussels Gewest, ondanks een stabiele tendens in België. Legionellose (veteranenziekte) kent een lichte opgang in het Brussels Gewest, net als in Europa (gemiddeld 50 gevallen per jaar). De meeste gevallen zijn alleenstaand en worden gediagnosticeerd bij mensen ouder dan 50 jaar.

Tussen 2010-2014 hebben gemiddeld meer dan een half miljoen Belgen per griepseizoen de huisarts geraadpleegd voor het griepsyndroom. De laatste twee seizoenen boodt het griepvaccin een middelmatige bescherming. Volgens de Statistische bulletins, overleden in de periode 2009-2013, 21 Brusselaars aan de griep.

Infecties met Clostridium difficile zijn een belangrijke oorzaak van diarree en van pseudomembraneuze colitis in instellingen voor acute en chronische zorg. In 2013 bedroeg het sterftecijfer door intestinale infecties 2,6 sterfgevallen per 100 000 inwoners in het Brussels Gewest. Het risico stijgt met de leeftijd: meer dan 80 % van de sterfgevallen komen voor bij personen ouder dan 75 jaar. Het aantal meldingen van maag-darminfecties door voeding neemt jaarlijks toe. In 2014 waren er 71 meldingen van collectieve voedselinfecties en -vergiftigingen in Brussel.

Infectieziekten bij kinderen die voorkomen kunnen worden door vaccinatie, zijn nu veel beter onder controle. In België en in het Brussels Gewest, komen bepaalde ziekten niet meer of nog zelden voor, zoals difterie, polio, rubella, infecties met Haemophilus influenzae van het type b en meningokokkeninfecties van serogroep C. Het aantal gemelde gevallen van mazelen, infecties met het rotavirus en invasieve meningokokkeninfecties daalt sterk.

De verplichte melding van infectieziektes en de dienst Inspectie van de Hygiëne zijn belangrijke instrumenten voor het gezondheidsbeleid. Zo kunnen overdraagbare ziekten worden geïdentifieerd en kan actie worden ondernomen om de gezondheid van de omgeving en de bevolking te beschermen.