Wie zijn wij?

Historiek en evolutie van de bevoegdheden van Vivalis

Vivalis is de administratie van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie. 

De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) is opgericht in 1989, tegelijkertijd met het Brussels Gewest. Het is een gefedereerde gemeenschapsentiteit. 

Ze regelt en beheert de persoonsgebonden aangelegenheden, zoals gezondheidszorg en bijstand aan personen, op het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad.

Op deze pagina 

  • Een beetje institutionele geschiedenis
  • De uitbreiding van de bevoegdheden van de FGC in 1994
  • Uitbreiding van de bevoegdheden van de GGC

Ze is bevoegd voor personen, meer bepaald de Brusselaars en alle niet-Brusselaars in een bepaalde context, zoals:

  • Mensen die gebruik maken van de diensten van instellingen voor gezondheid en persoonlijke bijstand;
  • Sportievelingen (beroepshalve of als liefhebber) die deelnemen aan Brusselse evenementen;
  • Mensen die besmet zijn of kwetsbaar zijn voor een infectieziekte zoals tuberculose, mazelen, enz.
  • ...

Als administratie van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, is Vivalis ook bevoegd voor meer dan driehonderd tweetalige instellingen en diensten (ziekenhuizen, OCMW’s, diensten voor zorg en opvang, enz.) die actief zijn in deze sectoren.

Een beetje institutionele geschiedenis over het beleid inzake gezondheid en bijstand aan personen

Vanaf 1980 maken in het tweetalig gebied Brussels-Hoofdstad de zogenaamde persoonsgebonden domeinen gezondheid en bijstand aan personen deel uit van de bevoegdheid van zowel de Vlaamse en de Franse Gemeenschap als van de federale overheid. De bevoegdheid van deze twee gemeenschappen is wel zeer beperkt. Ze geldt enkel voor instellingen die door hun organisatie enkel tot de Vlaamse of enkel tot de Franse Gemeenschap behoren.

De gemeenschappen zijn dus niet bevoegd:

  • om maatregelen te treffen die rechtstreeks op personen van toepassing zijn;
  • voor openbare instellingen zoals gemeenten of het OCMW;
  • voor privé-instellingen die door hun organisatie enkel tot de Vlaamse of enkel tot de Franse Gemeenschap behoren.

In deze gevallen is de Federale Regering bevoegd.

De staatshervorming van 1988 herschikte de bevoegdheidsverdeling onder de gemeenschappen in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad.

In 1989, na de uitvaardiging van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen, met in het bijzonder Boek III, worden drie gemeenschapscommissies opgericht: VGC, FGC en GGC om een antwoord te bieden op de specifieke Brusselse context en de diversiteit van dit gebied te respecteren:

Dankzij de Grondwet werd de GGC bevoegd in voor de gemeenschapsbevoegdheden rond gezondheid en bijstand aan personen:

  • om maatregelen te treffen die meteen op mensen van toepassing zijn;
  • voor instellingen die door hun organisatie enkel tot de Vlaamse of enkel tot de Franse Gemeenschap behoren.

De uitbreiding van de bevoegdheden van de FGC in 1994

Oorspronkelijk waren de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) en de Franse Gemeenschapscommissie (FGC) gedecentraliseerde overheidsdiensten die respectievelijk bij de Vlaamse en de Franse Gemeenschap behoorden. De commissies stonden dus onder de controle (voogdij) van die gemeenschappen en hadden een aanvullende rol. De rol en de werking van de VGC en de FGC waren toen vergelijkbaar met die van een provincie.

In 1994 worden de bevoegdheden van de FGC uitgebreid. De Franse Gemeenschap kent haar een aantal van haar bevoegdheden toe, voornamelijk rond curatieve gezondheidszorg en bijstand aan personen. De FGC kan dan zelfstandig handelen op die domeinen. In Brussel treedt zij op in de plaats van de Franse Gemeenschap. Ze heeft dus een normatieve bevoegdheid en kan decreten goedkeuren. De Franse Gemeenschap blijft bevoegd voor een aantal persoonsgebonden materies, zoals:

  • gezondheidspreventie
  • gezondheidsopvoeding
  • de bevoegdheden uitgeoefend door de Office de la Naissance et de l’Enfance (ONE)
  • jeugdbescherming

De Vlaamse Gemeenschap geeft geen bijkomende bevoegdheden aan de VGC, die een gedecentraliseerde instelling van deze gemeenschap blijft.

Uitbreiding van de bevoegdheden van de GGC

Op 1 juli 2014 krijgt de GGC belangrijke bijkomende bevoegdheden, dankzij de bijzondere wet van 6 januari 2014 rond de Zesde Staatshervorming.

Sindsdien oefent het uitvoerend orgaan van de GGC, het Verenigd College, geleidelijk aan zijn bevoegdheden uit via twee instellingen: Vivalis, de voormailge Diensten van het Verenigd College (de administratie) en Iriscare, een instelling van openbaar nut (ION). Iriscare werd in 2017 opgericht (ordonnantie van 23 maart 2017 houdende de oprichting van de bicommunautaire Dienst voor Gezondheid, Bijstand aan Personen en Gezinsbijslag) en is sinds 1 januari 2019 operationeel.